Η Σαχάρα στη Βόρεια Αφρική εκτείνεται δυτικά από τις αφρικανικές ακτές του Ατλαντικού ως την Ερυθρά θάλασσα στα ανατολικά, και από τα όρη του Άτλαντα στα βόρεια ως την κοιλάδα του Νίγηρα ποταμού στα νότια.

Έχει συνολική έκταση 9.100.000 τ.χλμ., ενώ οι οάσεις της καλύπτουν έκταση 207.200 τ.χλμ.

Ο πληθυσμός που ζει στις διάφορες περιοχές της ερήμου υπολογίζεται σε περίπου 2.000.000.

Στις οάσεις κατοικούν οι Βέρβεροι, ενώ στις απέραντες εκτάσεις της ερήμου ζει η νομαδική φυλή των Τουαρέγκ.

Άλλες φυλές που κατοικούν σε διάφορες περιοχές της ερήμου είναι οι Μαυριτανοί στα βόρεια, οι Νούβιοι και οι Κάνουρι.

Η Σαχάρα διαμορφώνεται ως τεράστιο οροπέδιο με σβησμένα ηφαίστεια ή με λεκάνες τόσο χαμηλές, που το έδαφος κατεβαίνει κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας.

Διακρίνεται στις περιοχές της Δυτικής Σαχάρας, της οροσειράς Χόγκαρ (Αχάγκαρ), της οροσειράς Τιμπέστι, της ερήμου Τενερέ και της Λιβυκής ερήμου.

Τα ψηλότερα σημεία είναι η κορυφή Έμι Κούσι (3.415μ.) στην οροσειρά Τιμπέστι και η κορυφή Ταχάτ (3.003μ.) στα όρη Χόγκαρ.

Η βροχή είναι σπάνιο φαινόμενο όχι μόνο στις εσωτερικές περιοχές, αλλά και στα παράλια του Ατλαντικού.

Οι υγροί άνεμοι, που έρχονται από τα δυτικά, συναντούν ψυχρό θαλάσσιο ρεύμα κοντά στα παράλια και ψύχονται.

Έτσι, η βροχή πέφτει στη θάλασσα.

Στη διάρκεια της μέρας, κάτω από τον ανέφελο ουρανό, οι ακτίνες του ήλιου κατακαίνε το έδαφος.

Κατά τη διάρκεια της νύχτας το έδαφος χάνει γρήγορα τη θερμοκρασία που απέκτησε κατά τη διάρκεια της μέρας και έτσι στο 24ωρο παρουσιάζεται μεγάλη εναλλαγή θερμότητας και ψύχους.

Αποτέλεσμα αυτού είναι να σχίζονται τα βράχια και να σκεπάζονται μεγάλες εκτάσεις με στρώμα από μυτερές πέτρες (πετρώδεις ή χαλικώδεις έρημοι).

Σε άλλες περιοχές ο άνεμος τρίβει τα λιθάρια και τα μετασχηματίζει σε άμμο (αμμώδεις έρημοι).

Συμβαίνει να περάσουν χρόνια, χωρίς να βρέξει.

Στα χαμηλά μέρη οπού τα υπόγεια νερά που υπάρχουν στο υπέδαφος της ερήμου βρίσκουν διέξοδο στην επιφάνεια, σχηματίζονται οι οάσεις, με δέντρα (κυρίως φοινικόδεντρα και ακακίες) και μικρές καλλιέργειες.

Εδώ το κλίμα είναι θερμό και υγρό και φτάνει το καλοκαίρι τους 50ºC

Σε όλη την έκταση της ερήμου ζουν τσακάλια, αλεπούδες, ύαινες κ.α.

Στις βόρειες περιοχές έχουν βρεθεί κοιτάσματα πετρελαίου.

Όπως βεβαιώνουν οι επιστήμονες, το λιγότερο δυο φόρες στο πέρασμα των αιώνων η όψη της Σαχάρας άλλαξε εντελώς μορφή.

Γύρο στα 9.000 π.Χ. η παλαιοντολογία λέει ότι η περιοχή ήταν απέραντη γόνιμη έκταση και οι κάτοικοι της ευημερούσαν.

Αργότερα το κλίμα της Σαχάρας άλλαξε ολοκληρωτικά.

Τότε εξαφανίστηκε κάθε ίχνος ζωής και δημιουργήθηκε η τεράστια έρημος.




Οι πρώτοι γνωστοί κάτοικοι ήταν νέγροι μετανάστες από το νότο που κατά τους ιστορικούς χρόνους ήρθαν σε επαφή με τους Καρχηδόνιους, Φοίνικες, Αιγύπτιους και Έλληνες.

Αργότερα έφτασαν οι Βέρβεροι και οι Άραβες, οι οποίοι άλλαξαν τη ζωή στην έρημο, γιατί έφεραν για πρώτη φορά τη χουρμαδιά και την καμήλα.

Η χουρμαδιά φυτεύτηκε στις οάσεις, που έγιναν σταθμοί των καραβανιών.

Έτσι, άρχισε μια νέα εποχή.

Το ελεφαντόδοντο, το δέρμα των άγριων θηρίων, τα φτερά της στρουθοκαμήλου, το χρυσάφι και τα μπαχαρικά οδηγούσαν τα καραβάνια προς το νότο.

Τότε άρχισε να αναπτύσσεται και το δουλεμπόριο των νέγρων.

Οι Άραβες είχαν τον έλεγχο των οάσεων, φορολογούσαν τους νομάδες και έπαιρναν το δέκατο από τα πολύτιμα φορτία των καραβανιών.

Κατά το 19ο αιώνα η κατάσταση άλλαξε ριζικά.

Οι οάεις αναπτύχθηκαν σε οργανωμένους οικισμούς και κατορθώθηκε κάποια ασφάλεια στις μετακινήσεις.

Κατά τον 20ο αιώνα με την εμφάνιση των Ευρωπαίων ανοίχτηκαν αυτοκινητόδρομοι που συνέδεσαν τη Μεσόγειο με τη Γουινέα και τον Ατλαντικό με την Ερυθρά θάλασσα.

Η ανακάλυψη κοιτασμάτων πετρελαίου και η εκμετάλλευση τους δημιούργησε στη Σαχάρα τις προϋπόθεσης μιας κατακόρυφης ανάπτυξης, γεγονός όμως που οδήγησε σε διαμάχες τις χώρες που βρίσκονται στα σύνορα της ερήμου.